Afgelopen week was ik in Leipzig. Een stad met zo’n 600.000 inwoners, gelegen in het zuidoosten van de vroegere DDR. Een flinke stad dus, maar desondanks met een provinciaal karakter. Rustig, overzichtelijk, ingetogen; op een plezierige manier.
Een stad met een duidelijke parallel met Rotterdam, want ook het centrum van de Messe-stad is in WOII grotendeels verwoest door bombardementen. En ook hier heeft dat uiteindelijk geresulteerd in een stadscentrum dat met name bestaat uit kantoren, winkels en voorzieningen, waardoor het een wat verloren indruk maakt, zeker ‘s avonds. Wat dit laatste betreft heeft Rotterdam het inmiddels beter voor elkaar, waar de inspanningen van de gemeente om te komen tot een levendiger, aantrekkelijker en ook meer bewoond centrum, zijn vruchten begint af te werpen. Daartegenover staan dan weer punten voor Leipzig, dat zijn complete centrum zo goed als autovrij heeft gemaakt. Of kúnnen maken, omdat er toch bijna niemand woont. Het is maar hoe je redeneert.
Hoe dan ook, interessanter zijn de wijken die buiten de centrumring liggen, zoals Lindenau, Plagwitz en de Südvorstad. Met bijvoorbeeld de Karl-Liebknecht strasse (“Karli”), de Karl-Heine strasse en de buurten daaromheen, die doen denken aan delen van Oost-Berlijn in de eerste 10 jaar na de Wende. Gentrificerende buurten, met “hippe” kroegen, restaurants en winkeltjes, nog vóórdat toeristen deze massaal onder de voet hebben gelopen en het “authentieke” karakter daarvan als sneeuw voor de zon is verdwenen. Buurten met kunstenaars, indrukwekkend industrieel erfgoed -in geheel of gedeeltelijk verval- en braakliggende terreinen, die in afwachting zijn van investeerders en nieuwe bestemmingen. Buurten met een “rauw randje”, buurten die nog niet “af” zijn; die nog met één been in het verleden staan en langzaam hun ogen openen naar de toekomst.
Fantastisch om -onder een plezierig winterzonnetje- op je dooie akker door dit soort buurten rond te lopen. Buurten waar de talrijke erfenissen van het industriële verleden wachten op het grote geld, op een nieuwe functie, op een nieuwe rol in het weefsel van de stad. Om enkele highlights te noemen: de Leipziger Baumwollespinnerei, de Kunstkraftwerk-loodsen en ook de omgeving van de Mitteldeutscher Rundfunk, waar het vroegere spooremplacement van het Bayerischer Bahnhof (36 ha) het komend decennium wordt getransformeerd tot een compleet nieuw stadsdeel.
Plekken die ik woest inspirerend vind, waar ik creatief en “ondernemend” van word. Plekken met ruimte, met dynamiek, met historie, met toekomst; waar nog van alles kan gebeuren. En alhoewel ik snap dat je deze plekken niet voor eeuwig kunt bevriezen in hun huidige staat, hoop ik zeer dat het Leipzig gaat lukken om in deze delen van de stad iets van het ongepolijste, van het niet-mainstream, van het verloederde zo je wilt, te behouden. Omdat ik ervan overtuigd ben dat voor veel meer mensen geldt dat deze plekken hen “aanzetten”, inspireren, ruimte geven -letterlijk en figuurlijk- en hen verbinden met het verleden van de stad.